“Datu sintetikoen” arriskua

Datuak ditugu!
Argia
https://blogak.argia.eus/boligrafo-gorria/2025/10/05/datuak-ditugu/

Gorka Bereziartuak “Datuak ditugu!” izeneko artikuluan “datu sintetikoen” erabileraren gaur egungo joera eta ondorio etiko-epistemologikoak aztertzen ditu. Artikuluan azaltzen du nola ikerketetan, batez ere osasun arloan, benetako datu pertsonalak erabilita modelo artifizialak entrenatzen diren, eta ondoren datu berriak “asmatzen” diren — datu postizitiboak sortzen, eta horiek erabiliz diagnostikoak egiteko.

“Datu sintetikoek” arriskuak ekar ditzakete. Batetik, arrisku etikoak: datuen jatorria eta kontrola ez argia izatea, zein pertsona eta prozesu defendatzen diren, eta nondik datorren “absolutu numerikoaren” ideia bertan behera uztea. Datuak ez dira munduaren isla neutrala, baizik eta interpretazio bat. Bestetik, arrisku praktikoak: makina batek benetako datu kopuru oso txiki batetik abiatuta, milaka datu berriren simulazioa egiten du eta ondoren, datu artifizial horiek erabiltzen ditu beste eredu batek, ondorio orokorrak ateratzeko.

Irakurri artikulu osoa HEMEN